۱. سنگ های اسید اوریکی
از انواع رایج سنگهای کلیه، سنگهای اسیداوریکی است که به دلیل تجمع بیش از حد اوریک ها در ادرار ایجاد میشوند. اینوع سنگ ها در مردان شایعتر است. سنگهای اسیداوریک در افرادی که آب کافی نمینوشند یا رژیم غذایی سرشار از پروتئین حیوانی دارند، ایجاد میشود.
با کم خوردن پروتئین های حیوانی شانس ابتلا به سنگ های اسید اوریکی را کاهش دهید.
همچنین احتمال بروز آنها در افرادی که نقرس دارند، سابقه خانوادگی این نوع سنگ کلیه دارند یا در افرادی که شیمی درمانی کردهاند بیشتر است.دیابت نوع 2 هم یکی دیگر از عوامل بروز این نوع از سنگ کلیه است. در واقع بالابودن قند خون میتواند به بروز سنگهای اسیداوریکی منجر شود.
۲. سنگ های فسفات کلسیم
یکی از انواع سنگ کلیه رایج، سنگهای فسفات کلسیمی است. سنگ کلیه فسفات کلسیمی به دلیل ناهنجاری در عملکرد سیستم ادراری ایجاد میشود. پزشک شما ممکن است یک سری آزمایش خون و ادرار را برای تعیین اینکه آیا هرگونه بیماری ادراری میتواند باعث ایجاد این نوع سنگ شود را تجویز میکند.
این سنگ اغلب همزمان با سنگهای اگزالات کلسیمی ایجاد میشود. سنگهای کلسیمی بیشتر سنگهای کلیه را تشکیل میدهند. حتی با وجود سطوح نرمال کلسیم در ادرار هم ممکن است سنگهای کلسیمی به دلایل مختلف دیگری ایجاد شوند.
اضافه وزن و مصرف زیاد نمک شانس ابتلا به این سنگ ها را افزایش میدهد
با کم خوردن نمک , پروتئین , کلسیم باعث کاهش شانس سنگ سازی شوید.
۳. سنگ های اگزالات کلسیم
شایعترین نوع سنگ کلیه، سنگ اگزالات کلسیمی است. زمانی که ادرار حاوی سطوح پایین سیترات و سطوح بالای کلسیم و اگزالات یا اسیداوریک باشد، نتیجه بروز چنین سنگهایی میشود. اغلب سنگهای کلسیمی به شکل اگزالات کلسیم هستند. اگزالات مادهای است که روزانه توسط کبد ساخته میشود یا از رژیم غذایی فرد جذب میشود.
برخی از میوهها و سبزیجات و همچنین آجیل و شکلات دارای محتوای اگزالات بالایی هستند که از جمله آنها میتوان به چغندر، چای سیاه، شکلات، آجیل، سیبزمینی و اسفناج اشاره کرد.
عوامل رژیم غذایی، دوزهای بالای ویتامین D، جراحی بایپس روده و چندین اختلال متابولیک میتوانند غلظت کلسیم یا اگزالات را در ادرار افزایش دهند.
۴. سنگ های استروویتی
سنگهای استروویتی که از جنس منیزیم آمونیوم فسفاتاند، در پاسخ به عفونت ادراری و در محیط آلکالینی ادرار تشکیل میشوند و در زنان شیوع نسبتاً بیشتری دارند. عفونتهای باکتریایی دستگاه ادراری که با کاهش اسیدیته ادرار و افزایش باز آن همراهاند، میتوانند موجب بروز چنین سنگهایی شوند.
این سنگها غالباً بسیار بزرگند، بهسرعت رشد میکنند و بزرگ میشوند و گاهی اوقات کل کلیه را اشغال میکنند. در صورت عدم درمان، میتوانند باعث عفونتهای مکرر و شدید دستگاه ادراری و ازدستدادن عملکرد کلیه شوند. این سنگها با شیوع ده درصد در افراد دیده میشوند و جزو مدلهای رایج سنگ کلیه نیستند.
۵. سنگ های سیستئینی
سنگهای سیستئین ناشی از یک اختلال ژنتیکی ارثی به نام سیستینوری است که میتواند منجر به تجمع بیشازحد اسیدآمینه سیستین در ادرار شود. سیستئین یکی از اسیدآمینههای تشکیلدهنده پروتئینهاست. سنگهای سیستئینی معمولاً بهصورت یک اختلال نادر در زمانی رخ میدهد که کلیهها قادر به بازجذب سیستئین از ادرار نیستند و این اسیدآمینه در ادرار رسوب میکند. این امر میتواند منجر به تشکیل سنگ در کلیهها، مثانه و حالب شود که ادرار را از کلیهها به مثانه منتقل میکند. سنگهای سیستئینی معمولاً از بچگی شروع به تشکیلشدن میکنند.